CON CÓ ĐƯỢC HƯỞNG THỪA KẾ THEO PHÁP LUẬT CỦA CHA MẸ NUÔI VÀ ÔNG BÀ KHÔNG?

Mặc dù quy định rõ ràng về quan hệ pháp lý giữa cha mẹ nuôi và con nuôi, việc xác định quyền lợi thừa kế của cháu nuôi đối với ông bà nuôi vẫn còn là một vấn đề gây tranh cãi, đòi hỏi sự xác định rõ ràng và cụ thể trong pháp luật. Con có được hưởng thừa kế theo pháp luật của cha mẹ nuôi và ông bà không?

1. Con nuôi có được hưởng thừa kế từ cha mẹ nuôi không?

* Căn cứ theo Điều 24 Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định: “Kể từ ngày giao nhận con nuôi, giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có đầy đủ các quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con; giữa con nuôi và các thành viên khác của gia đình cha mẹ nuôi cũng có các quyền, nghĩa vụ đối với nhau theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, pháp luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.”

Do đó, con nuôi sau khi được nhận nuôi theo đúng trình tự thủ tục pháp luật quy định thì cha mẹ nuôi và con nuôi cũng phát sinh những quyền, nghĩa vụ với nhau như cha mẹ ruột với con ruột.

* Trong việc xác định quyền thừa kế của con nuôi, hai tình huống cần được xem xét cụ thể:

+ Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
+ Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.
+ Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại. 

Như vậy, con nuôi của người để lại di sản được hưởng thừa kế từ cha mẹ nuôi thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Tất cả những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất sẽ được ưu tiên hưởng di sản và được chia phần di sản tương đương với những người khác trong cùng hàng thừa kế, bao gồm vợ/chồng, cha/mẹ đẻ, cha/mẹ nuôi, và con đẻ của người qua đời.

2. Cháu nuôi có được hưởng thừa kế từ ông bà nuôi không?

Hiện nay, về việc quy định về việc cháu nuôi có được hưởng thừa kế từ ông bà nuôi hay không, cả Bộ luật Dân sự và Luật Nuôi con nuôi đều không cung cấp định nghĩa cụ thể về quyền lợi thừa kế của cháu nuôi. Thực tế, hệ thống pháp luật chỉ tập trung vào quan hệ pháp lý giữa cha mẹ nuôi và con nuôi mà không đề cập đến quan hệ thừa kế giữa cháu nuôi và ông bà nuôi.

Do vậy, việc xác định quyền thừa kế của cháu nuôi từ ông bà nuôi hiện đang là một hạng mục chưa được quy định rõ ràng trong pháp luật hiện tại. Sự thiếu rõ ràng trong quy định này tạo ra sự không chắc chắn và mâu thuẫn trong việc xác định quyền lợi thừa kế của cháu nuôi. Có thể xác định việc hưởng thừa kế cảu cháu nuôi theo 2 trường hợp như sau:

- Trường hợp hưởng theo di chúc: Nếu ông bà nuôi chỉ định người cháu nuôi được hưởng thừa kế trong di chúc hợp pháp của mình thì người cháu sẽ được hưởng phần di sản này.
- Trường hợp hưởng theo thế vị: Theo Điều 653 Bộ luật Dân sự 2015, giữa cha mẹ nuôi và con nuôi được hưởng thừa kế thế vị. Theo Điều 652 của Bộ luật Dân sự, thừa kế thế vị được quy định như sau:

“Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”

Nếu theo quy định này, trong trường hợp người con qua đời trước hoặc cùng thời điểm với cha mẹ, thì cháu nuôi sẽ được hưởng phần tài sản thừa kế của ông bà nuôi mà người con đó lẽ ra sẽ được hưởng.

Như vậy, cháu nuôi được hưởng thừa kế thế vị và hưởng thừa kế theo di chúc (nếu có) từ phần di sản của ông bà nuôi.

Với việc pháp luật chưa cung cấp định nghĩa cụ thể về quyền thừa kế của cháu nuôi từ ông bà nuôi, việc xác định rõ ràng quyền lợi thừa kế cho cháu nuôi đòi hỏi cần thiết phải có quy định rõ ràng và chi tiết hơn trong hệ thống pháp luật. Điều này sẽ giúp giảm thiểu sự không chắc chắn và xung đột trong việc xác định quyền thừa kế của cháu nuôi, đồng thời tạo ra sự minh bạch và công bằng trong quá trình thừa kế tài sản từ ông bà  với cháu nuôi.

Mọi thông tin chi tiết xin liên hệ:
CÔNG TY TNHH TƯ VẤN LUẬT PHÚ GIA
Số 72 Ngõ 53 Vũ Trọng Phụng,Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân, Hà Nội
Hotline: 0342 700 999 – Email: phugialaw@gmail.com
Website: luatphugia.vn